Ada Sari (1886-1968)

Wstępowała na największych operowych scenach świata i należała do najsłynniejszych sopranów koloraturowych swojej epoki. „Imponowała dużym, nośnym, soczystym głosem o szlachetnej barwie, nadzwyczajną techniką, muzykalnością, pracowitością”. 

Więcej...

Adam Dedio (1918-1947)

Podchorąży Marynarki Wojennej, żołnierz kampanii obronnej 1939 r., a następnie Armii Krajowej i Narodowego Zjednoczenia Wojskowego. Miał nadzieję, że założy rodzinę i rozpocznie zwyczajne życie męża i ojca. Nie zdążył.

Więcej...

Adam Mickiewicz (1798-1855)

Narodowy wieszcz, którego twórczość otworzyła nową epokę w literaturze. Poeta, wizjoner, publicysta, działacz polityczny, wyznawca mesjanizmu i prekursor… science fiction. W jego biografii pełno jest białych plam i aż roi się od legend i mitów.

Więcej...

Anna Henryka Pustowójtówna (1843-1881)

Gdy wybuchło powstanie styczniowe założyła męski mundur i przyjęła nową tożsamość. „Wiadomość o młodej kobiecie-adiutancie powstańczego generała obiegła całą Europę, budząc sensację” – mówił prof. Andrzej Notkowski.

Więcej...

Anna Walentynowicz (1929-2010)

Skończyła cztery klasy podstawowej. Pracowała jako pakowaczka margaryny i spawacz. Opozycjonistka, legenda „Solidarności”, działaczka Wolnych Związków Zawodowych, więzień PRL. „Stała się symbolem robotniczej walki o sprawiedliwość”.

Więcej...

Antoni Cierplikowski (1884-1976)

Wyznaczał światowe trendy w fryzjerskiej modzie. Czesał koronowane głowy i najwybitniejsze artystki. Stworzył prawdziwe imperium. Prowokator i oryginał, który… sypiał w kryształowej trumnie.

Więcej...

Bł. bp Antoni Julian Nowowiejski (1858-1941)

Naukowiec, świadek dwóch wojen światowych i męczennik. Został zazmordowany w niemieckim utajonym ośrodku zagłady Soldau. Papież Jan Paweł II ogłosił abp. Nowowiejskiego błogosławionym Kościoła katolickiego.

Więcej...

Antoni Kępiński (1918-1972)

Pomagał byłym więźniom niemieckich obozów koncentracyjnych „wrócić do życia”. Swoje własne poświęcił poprawie bytu pacjentów i pacjentek. Mimo trudnej tematyki wszystkie jego książki stały się bestsellerami.

Więcej...

Benedykt Dybowski (1833-1930)

Przyrodnik, naukowiec, odkrywca, lekarz i społecznik. Napisał ponad 350 prac naukowych. Był najbardziej znanym Polakiem na Syberii. Do dziś jego imieniem zostało nazwanych ponad sto gatunków zwierząt i roślin.

Więcej...

Bł. ks. Michał Sopoćko (1888-1975)

Doktor habilitowany teologii, spowiednik świętej Faustyny Kowalskiej, apostoł Miłosierdzia Bożego, założyciel Zgromadzenia Sióstr Jezusa Miłosiernego, błogosławiony Kościoła katolickiego.

Więcej...

Bolesław Prus (1847-1912)

Pracował jako robotnik, guwerner i prywatny nauczyciel. Zasłynął jako prozaik, nowelista, felietonista, dziennikarz i działacz społeczny. Cierpiał na agorafobię – obawiał się mostów, pięter, gór i rozleglejszych placów. Mimo że niechętnie wychodził z domu, w swoich powieściach z pietyzmem odmalowywał realia epoki.

Więcej...

Budzimira Wojtalewicz-Winke (1924-2015)

Urodziła się w Wolnym Mieście Gdańsku. Jej tata został zamordowany w Stutthofie, a narzeczony zginął w Powstaniu Warszawskim. Mimo to wyszła za mąż za Niemca, a połowę swojego życia poświęciła polsko-niemieckiemu dialogowi.

Więcej...

Cyprian Kamil Norwid (1821-1883)

Poeta, prozaik, dramatopisarz, grafik, malarz, rzeźbiarz, filozof, tłumacz Homera i Szekspira. Rok przed śmiercią gazeta warszawska obwieściła jego zgon w przytułku dla ubogich. Przez lata pozostawał zapomniany. Spuściznę Norwida odkrył „na nowo” młodopolski poeta Zenon Przesmycki-Miriam.

Więcej...

Eliza Orzeszkowa (1841-1910)

Pisarka, publicystka i działaczka społeczna. Traumatyczne doświadczenie powstania styczniowego sprawiło, że stała się gorącą orędowniczką programu pozytywistycznego. Jej książki zostały przetłumaczone na blisko 20 języków.

Więcej...

Elżbieta Róża Czacka (1876-1961)

Będąc niewidomą założyła nowoczesne, prężnie działające Towarzystwo Opieki nad Ociemniałymi. Jako pierwsza w Polsce opisała wszechstronnie sposób edukacji i rehabilitacji osób niewidomych i słabowidzących.

Więcej...

Elżbieta Zawacka (1909-2009)

Jedyna kobieta wśród cichociemnych. Jedną z dwóch Polek w stopniu generała brygady. Matematyczka i profesor nauk humanistycznych zarazem. Mówiła o e-learningu w czasach, gdy pierwsze komputery osiągały wielkość… niemałych pokoi.

Więcej...

Emilia Plater (1806-1831)

Młoda hrabianka stała się romantycznym symbolem walki o wolność. Porzuciła swoje marzenia i wszystkie wygody ruszając do walki z Rosjanami w powstaniu listopadowym.

Więcej...

Eugeniusz Bodo (1899-1943)

Aktor, reżyser, producent, piosenkarz. Niekwestionowana gwiazda kina i wykonawca największych szlagierów 20-lecia międzywojennego. Kobiety się w nim kochały, a mężczyźni zazdrościli powodzenia i elegancji. Posądzany o szpiegostwo, został zesłany przez Sowietów na Syberię, zmarł z powodu skrajnego wycieńczenia i głodu.

Więcej...

Eugeniusz Kwiatkowski (1888-1974)

Był nie tylko wybitnym menedżerem, ale także twórcą nowoczesnego piaru w Polsce. Z jego działalnością powiązane są wszystkie wielkie osiągnięcia II RP. Postawił się Piłsudskiemu i dopiął swego. „W miarę mijania czasu, postać Kwiatkowskiego z perspektywy historycznej, będzie rosła” – mówił o nim Jan Nowak Jeziorański.

Więcej...

Św. Faustyna Kowalska (1905-1938)

Mistyczka, stygmatyczka i wizjonerka. Jest jedną z najbardziej znanych świętych naszych czasów. Do jej relikwii pielgrzymują wierni ze wszystkich kontynentów. Głosicielka kultu Miłosierdzia Bożego, jednej z najistotniejszych i najbardziej rozpowszechnionych form pobożności katolickiej na przełomie XX i XXI w.

Więcej...

Ks. Feliks Bolt (1864-1940)

Duchowny, endek, senator, „ojciec kupiectwa polskiego”. Niezłomny Kociewiak. Walczył o niepodległość Polski w czasie zaborów. Z powodu swojego zaangażowania społecznego i politycznego został przeznaczony do eksterminacji przez Niemców w 1939 r.

Więcej...

Franciszek Gabryszewski (1919-2002)

Był jednym z najskuteczniejszych amerykańskich pilotów myśliwskich. W trakcie II wojny światowej zestrzelił 28 wrogich samolotów. Tytuł asa przestworzy miał uzyskać raz jeszcze w walkach toczących się podczas wojny koreańskiej.

Więcej...

Fryderyk Chopin (1810-1849)

„Szczególna zdolność, geniusz muzyczny” – mówił o nim profesor Józef Elsner. Jego pierwsze publiczne występy gromadziły setki osób. Wybitny pianista, uznany na świecie kompozytor, nazywany „poetą fortepianu”. Był przedstawicielem epoki romantyzmu w dziedzinie muzyki.

Więcej...

Habich Edward Jan (1835-1909)

Matematyk i inżynier. Nieznany w Polsce, bohater w Peru. Był organizatorem szkoły inżynieryjnej w Limie – pierwszej wyższej uczelni technicznej w Ameryce Łacińskiej.

Więcej...

Halina Konopacka (1900-1989)

Poetka, malarka, dama „z wyższych sfer”. A przede wszystkim sportsmenka, lekkoatletka, rekordzistka świata i pierwsza w historii Polski mistrzyni olimpijska w rzucie dyskiem. Wysoka, szczupła, powszechnie uznawana za piękność. Prawdziwa gwiazda II RP.

Więcej...

Hanka Ordonówna (1902-1950)

Wszechstronnie uzdolniona i charyzmatyczna. Aktorka, piosenkarka, tancerka, autorka wierszy i tekstów piosenek. Jako jedna z pierwszych w Polsce nosiła… spodnie. Wspólnie z Mieczysławem Foggiem śpiewała 1 września 1939 r. na Dworcu Gdańskim dla wyruszających na front żołnierzy. Nie zgodziła się przyjąć sowieckiego obywatelstwa.

Więcej...

bł. ks. Henryk Hlebowicz (1904-1941)

W wieku 26 lat miał dwa doktoraty i wykładał na uniwersytecie. Duchowny, intelektualista, lider wielu organizacji i stowarzyszeń. „Jeden z najodważniejszych księży, nieustraszony też za czasów bolszewickich, o którym ludzie opowiadali w tamtą okupację legendy” – pisał o nim pisarz Józef Mackiewicz.

Więcej...

Henryk Sandomierski (1131-1166)

Był outsiderem. Nie obchodziły go dynastyczne spory, żeniaczka i spłodzenie potomstwa. Zdobył sławę rycerza Chrystusa i został męczennikiem. To jedna z najciekawszych i najbardziej tajemniczych postaci polskiego średniowiecza. Przez mistrza Wincentego Kadłubka potraktowany został nader lakonicznie – w całej kronice poświęcono mu zaledwie… dwa zdania.

Więcej...

Henryk Sienkiewicz (1846-1916)

Powieściopisarz i reportażysta. Laureat Nagrody Nobla. Jego powieści cieszą się na świecie niesłabnącą popularnością. Tylko w roku śmierci pisarza sprzedano w USA dwa miliony „Quo vadis”. Stworzone przez niego postaci – Pan Wołodyjowski, Onufry Zagłoba czy Longinus Podbipięta – weszły do panteonu bohaterów narodowych.

Więcej...

Henryk Sławik (1894-1944)

W czasie II wojny światowej uratował wielu Żydów, w tym znaczną liczbę dzieci. Z tego powodu został zamordowany w niemieckim obozie koncentracyjnym. Pośmiertnie odznaczony Medalem Sprawiedliwy Wśród Narodów Świata.

Więcej...

Hilary Koprowski (1916-2013)

Lekarz, wybitny uczony, specjalista z zakresu wirusologii, immunologii i biologii raka. Opracował szczepionkę przeciwko wirusowi polio, zapisując się tym samym w historii światowej medycyny. A po godzinach… utalentowany kompozytor i pianista oraz znawca i kolekcjoner malarstwa.

Więcej...

Hipolit Cegielski (1813-1868)

Łączył w sobie dwa żywioły. Z jednej strony językoznawca, nauczyciel, autor podręczników. Z drugiej przemysłowiec i twórca zakładów, które stały się symbolem Poznania i Wielkopolski.

Więcej...

Hugo Kołłątaj (1750-1812)

Duchowny i uczony, uczestnik prac Komisji Edukacji Narodowej i jeden z twórców Konstytucji 3 Maja „Miał niezwykły zmysł polityczny. Nikt, tak jak on, nie zrozumiał tego, jak struktura polityczna Rzeczypospolitej pomniejsza szansę na utrzymanie państwa” – podkreślała prof. Zofia Zielińska.

Więcej...

Ignacy Daszyński (1866-1936)

Konspirator i rewolucjonista. „Wierzący” socjalista. Pierwszy premier niepodległej Polski, marszałek Sejmu RP. Przyjaciel Piłsudskiego, który stał się jego zagorzałym przeciwnikiem.

Więcej...

Ignacy Domeyko (1802-1889)

Wybitny geolog, mineralog, filomata, przyjaciel Adama Mickiewicza. Na jego cześć nazwano dinozaura, planetoidę, pająka i blisko 150 punktów na mapie Chile. Po jego śmierci pisano: „Domeyko był więcej niż profesorem, był apostołem nauki w Chile. Jego zasługi zdobyły mu niezmierną wdzięczność narodu”.

Więcej...

Ignacy Jan Paderewski (1860-1941)

Utalentowany pianista i kompozytor z jednej strony. Z drugiej sprawny polityk i dyplomata. Przyjaźnił się z prezydentami USA Wilsonem i Rooseveltem. Jego „Manru” jako jedyna polska opera zagościła w nowojorskiej Metropolitan Opera.

Więcej...

Ignacy Krasicki (1735-1801)

Jeden z najważniejszych przedstawicieli polskiego Oświecenia. Nazywany „księciem poetów”. Prekursor polskiej powieści. A także… biskup warmiński.

Więcej...

Ignacy Mościcki (1867-1946)

Sanacyjny prezydent II RP i bliski współpracownik marszałka Józefa Piłsudskiego z jednej strony. Z drugiej jeden z najważniejszych wynalazców europejskich na początku XX wieku. Człowiek o międzynarodowej pozycji naukowej, który nie miał… wyższego wykształcenia. 

Więcej...

Irena Sendlerowa (1910-2008)

Od początku okupacji niemieckiej zaangażowała się w niesienie pomocy Żydom. W czasie powstania warszawskiego była sanitariuszką. Bohaterkę przypomniały światu… cztery kilkunastoletnie uczennice z Kansas w USA. Opisały jej historię w dziesięciominutowej sztuce napisanej na szkolną olimpiadę historyczną.

Więcej...

Izabela Czartoryska (1746-1835)

Chciała wszystko znać i wszystko wiedzieć. Za młodu trzpiotka i kosmopolitka, zapisała się w pamięci potomnych jako zagorzała kolekcjonerka sztuki i twórczyni pierwszego polskiego muzeum.

Więcej...

Jadwiga Andegaweńska (1374-1399)

Jej życie było bardzo krótkie, odwrotnie do długiej listy osiągnięć. Była jedną z dwóch kobiet w historii naszego narodu, które zostały wybrane na króla Polski, wytrawnym politykiem, świętą Kościoła rzymskokatolickiego.

Więcej...

Jadwiga Jędrzejowska (1912-1980)

Do szczęścia wystarczały jej rakieta, piłki i… papierosy. Mówili na nią „latająca Polka”. Była trzecią rakietą na świecie, finalistką Wielkiego Szlema w Paryżu, Londynie i Nowym Jorku. Czemu ona tak strasznie bała się wygrać?” – zastanawiał się amerykański tenisista William Tilden.

Więcej...

Jan Czochralski (1885-1953)

Bez jego nowatorskiej metody wzrostu kryształów, nie byłoby dzisiaj smartfonów, laptopów i tabletów. Był genialnym chemikiem i metaloznawcą, ojcem światowej elektroniki. Do dziś jest najczęściej cytowanym Polakiem w światowej literaturze fachowej. Gdyby żył 10 lat dłużej otrzymałby Nagrodę Nobla. Zmarł na atak serca po rewizji przeprowadzonej przez komunistyczną „bezpiekę”.

Więcej...

Jan Heweliusz (1611-1687)

Mniej znany od Kopernika, ale nie mniej zasłużony dla rozwoju astronomii. Twórca naukowej wiedzy o Księżycu. Gdański patrycjusz, racja i piwowar, który dzięki dochodom z produkcji piwa mógł prowadzić przełomowe obserwacje kosmosu.

Więcej...

Jan Kochanowski (1530-1584)

Poeta, tłumacz i dramaturg. Najwybitniejszy twórca polskiego renesansu. Dziś znany głównie z ambitnych i poruszających „Trenów”. Pięć dekad temu najchętniej czytanymi utworami poety były… rubaszne i sowicie zakrapiane erotyką fraszki.

Więcej...

Jan Matejko (1838-1893)

Malarz, rysownik, najwybitniejszy reprezentant nurtu historyzmu w polskim malarstwie. Swoją twórczością krzepił serca Polaków i podsycał ich wiarę w odzyskanie niepodległości. „To był człowiek, który tworzył nerwami. Wlewał w siebie litrami czarną kawę, odpalał papierosa od papierosa” – mówiła o malarzu dr Maria Przemycka-Zielińska.

Więcej...

Janina Lewandowska (1908-1940)

Młoda, wysoka szatynka w luźnym męskim mundurze lotniczym – tak została zapamiętana. Pilot, spadochroniarz, radiotelegrafistka. Aresztowana przez Sowietów, została zesłana do obozu w Ostaszkowie, a potem do Kozielska. Była jedyną kobietą wśród ofiar Zbrodni Katyńskiej.

Więcej...

Janusz Korczak (Henryk Goldszmit) (1878/79-1942)

Wychowawca, pedagog, lekarz, pisarz, publicysta, działacz społeczny. Autor książek o Maciusiu i Kajtusiu. Przeszedł do historii jako opiekun dzieci. W czasie II wojny światowej, choć mógł się ratować, pozostał do końca ze swoimi wychowankami.

Więcej...

Jerzy Bader (1925-1982)

W czasie II wojny światowej żołnierz Narodowych Sił Zbrojnych. Po 1945 r. naukowiec – wybitny elektrotechnik, specjalista w dziedzinie wysokich napięć. Na zmianę kochany i nienawidzony przez władze PRL. Uzyskał 4 polskie i 33 amerykańskie patenty z zakresu elektroenergetyki i materiałoznawstwa.

Więcej...

Jerzy Grzymek (1908-1990)

Był wybitnym chemikiem, wynalazcą, twórcą przełomowej „metody Grzymka”. Akowcem i wieloletnim członkiem PZPR. Autorem 170 prac naukowych i opracowań technicznych oraz około 30 patentów, w tym 16 zagranicznych.

Więcej...

Jerzy Rudlicki (1893-1977)

Inżynier i konstruktor lotniczy. Opracował aż jedenaście prototypów samolotów. Jeden z nich – R XVIB w 1933 r. uzyskał pierwsze miejsce na konkursie lotnictwa sanitarnego w Madrycie.

Więcej...

Joachim Lelewel (1786-1861)

Do historii przeszły jego słowa: „Za wolność naszą i waszą”. Sam Lelewel był człowiekiem wszechstronnie uzdolnionym – pasję historyczną, łącząc z działalnością niepodległościową.

Więcej...

Józef Chełmoński (1849-1914)

Malarz i ilustrator. Pracował w Monachium i Paryżu, nigdy nie zapominając o łowickiej ziemi, z której się wywodził. „Zaklął w swoim malarstwie tajemnicę polskości” – pisał o jego twórczości historyk sztuki Maciej Masłowski.

Więcej...

Józef Haller (1873-1960)

Uzdolniony dowódca i aktywny społecznik, które całe swoje życie poświęcił dla Polski. Po odzyskaniu niepodległości odsunął na bok osobiste ambicje i dla dobra kraju postanowił służyć pod rozkazami swojego konkurenta… Józefa Piłsudskiego. 

Więcej...

Józef Ignacy Kraszewski (1812-1887)

Autor ponad… 600 książek, w tym słynnej „Starej baśni”. Lista pasji i zawodów, którym się poświęcał, jest równie długa. Publicysta, wydawca, historyk, działacz społeczny i polityczny, dziennikarz, malarz, rysownik, muzyk, kolekcjoner.

Więcej...

Józef Piłsudski (1867- 1935)

Już za życia, jako jeden z najważniejszych twórców niepodległości Polski, stał się legendą. Jako polityk był przedmiotem nieprzejednanej krytyki i obiektem bezgranicznego uwielbienia. Pogromca bolszewików i zaciekły wróg komunizmu dla jednych. „Grabarz” demokracji i „brutalny dyktator” dla drugich.

Więcej...

Józef Rotblat (1908-2005)

Polski fizyk żydowskiego pochodzenia Józef Rotblat to dziś postać niemal zapomniana. Był genialnym naukowcem, członkiem słynnego projektu Manhattan, współtwórcą pierwszej na świecie bomby atomowej. Po latach wręczono mu… pokojowego Nobla.

Więcej...

Józef Struś (1510-1568)

Nadworny lekarz Zygmunta Starego, Zygmunta Augusta i węgierskiej królowej Izabeli. Z jego porad korzystał też sułtan turecki. Opis diagnozowania chorego na podstawie badania tętna zapewniło mu sławę w całej Europie.

Więcej...

Józef Władysław Bednarz (1879–1939)

Działacz niepodległościowy, społecznik i reformator, ale przede wszystkim lekarz-psychiatra. Chociaż mógł się ratować, postanowił zostać ze swoimi pacjentami do końca. Został zamordowany przez Niemców niedługo po rozpoczęciu II wojny światowej.

Więcej...

Ks. Józef Wrycza (1884-1961)

Kociewiak, działacz narodowy na Pomorzu, społecznik, publicysta, genialny konspirator i niepokorny kapłan o niewyparzonym języku. Brał udział w trzech wojnach, o włos uniknął kary śmierci, przez sześć lat skutecznie ukrywał się przed gestapo. Mówili na niego „ksiądz generał”, choć… nigdy generałem nie był.

Więcej...

Ks. Józef Zator-Przytocki (1912-1978)

Był kapelanem Armii Krajowej. Po wojnie przeszedł brutalne śledztwo w komunistycznych katowniach. Nie pozwalali mu się golić, by następnie wyrywać włosy z wąsów i brody. Choć sam ledwo stał na nogach, podtrzymywał na duchu współwięźniów. Nie dał się złamać. Po wyjściu z więzienia wspierał opozycję demokratyczną.

Więcej...

Julian Leopold Ochorowicz (1850-1917)

Psycholog, badacz mediumizmu, twórca wielu wynalazków. Nazywany „szalonym profesorem filozofii” i „polskim Teslą” –  dla Bolesława Prusa stał się inspiracją dla stworzenia postaci Ochockiego.

Więcej...

Juliusz Kossak (1824-1899)

Malarz, rysownik i ilustrator. Wybitny reprezentant realizmu.  „Przez całe życie jedyną mistrzynią i wzorem dla Kossaka była natura, którą oko jego rejestrowało z fotograficzną dokładnością, a umysł zapamiętywał” – pisał Kazimierz Olszański.

Więcej...

Juliusz Słowacki (1809-1849)

Poezja wypełniła całe jego niedługie życia. Kilka godzin przed śmiercią, gdy nie był wstanie utrzymać pióra, dyktował wiersze przyjacielowi. Obok Mickiewicza największy i najważniejszy twórca polskiego romantyzmu. Autor liryków, dramatów i poematów dygresyjnych. Drugą pasją poety była… gra na giełdzie.

Więcej...

Karol Marcinkowski (1800-1846)

Lekarz, społecznik, współtwórca Hotelu „Bazar”. Przeszedł drogę od romantycznego konspiratora, przez powstańca i emigranta, po pozytywistycznego kapitalistę. Zagwarantował sobie trwałe miejsce w panteonie najwybitniejszych społeczników w polskiej historii.

Więcej...

Karol Olszewski (1846-1915)

W dwa miesiące dokonał tego, czego nie udało się osiągnąć uczonym z Zachodu przez całe lata. Był trzykrotnie nominowany do Nagrody Nobla. Dwa razy w dziedzinie fizyki i raz w dziedzinie chemii. Nauce poświęcił całe swoje życie i nie założył rodziny. Swoje oszczędności przekazał w testamencie na rozwój badań naukowych.

Więcej...

Karol Pollak (1859-1928)

Inżynier elektryk i pionier przemysłu akumulatorowego. Opatentował 98 wynalazków. Za swoje osiągnięcia otrzymywał nagrody na wystawach światowych. Był do tego utalentowanym biznesmenem. Zakładał fabryki i spółki, pozyskując kapitał zagraniczny.

Więcej...

Karol Wojtyła (1920-2005)

Duchowny, poeta, zapalony turysta i… papież. Podczas trwającego prawie 27 lat pontyfikatu wygłosił blisko 2,5 tysiąca przemówień na całym świecie. Opublikował 14 encyklik, 14 adhortacji, 11 konstytucji apostolskich, 43 listy apostolskie. Odegrał kluczową rolę w obaleniu komunizmu.

Więcej...

Karolina Lanckorońska (1898-2002)

Żołnierz Armii Krajowej, więźniarka niemieckiego obozu koncentracyjnego Ravensbrück, oficer korpusu generała Andersa, działaczka emigracyjna i wybitna historyk sztuki. W latach 90. przekazała państwu polskiemu bogate zbiory sztuki, w tym dwa obrazy Rembrandta.

Więcej...

Kazimierz Funk (1884-1967)

Odkrywca eliksiru życia, czyli… witamin. Magik biochemii, który popularyzował zdrowy styl życia, zanim to stało się modne. Badania prowadził w Polsce, Francji, Niemczech, Wielkiej Brytanii i Stanach Zjednoczonych.

Więcej...

Kazimierz Pułaski (1746-1779)

Jeden z wodzów konfederacji barskiej i bohater wojny o niepodległość Stanów Zjednoczonych. Kongres USA przyznał mu honorowe obywatelstwo – za oceanem czczony jest jako bohater. 

Więcej...

Kazimierz Wielki (1310-1370)

Odziedziczył kraj niestabilny i zagrożony przez sąsiadów. Pozostawił Polskę zjednoczoną, silną i bogatą. „Pragnął gorąco wzmocnienia i wzbogacenia ojczyzny i państwa” – pisał o nim kronikarz Jan Długosz.

Więcej...

Krystyna Skarbek (1908-1952)

Była jedną z najwybitniejszych kobiet – szpiegów w czasie II wojny światowej. Pracowała dla brytyjskiego wywiadu. Sam Winston Churchill mówił o niej: „piękna, inteligentna, piekielnie odważna”. Prawdopodobnie to ona była pierwowzorem pierwszej „dziewczyny Bonda”.

Więcej...

Krzysztof Penderecki (1933-2020)

Kompozytor i dyrygent. Jeden z największych twórców muzyki poważnej XX wieku. Wielokrotnie wyróżniany i nagradzany na świecie. Jego utwory były często wykorzystywane w filmach m.in. w słynnym „Lśnieniu” czy „Egzorcyście”.

Więcej...

Ks. Antoni Henryk Szuman (1882-1939)

Za życia mówiono o nim „apostoł trzeźwości i miłości wobec ubogich”. Z powodu swojej działalności społecznej, charytatywnej i patriotycznej znalazł się na niemieckiej liście proskrypcyjnej. Sam, oczekując rozstrzelania, pocieszał towarzyszy niedoli. Jego ostatnie słowa brzmiały: „Niech żyje Chrystus Król, niech żyje Polska!”.

Więcej...

Ludwik Hirszfeld (1884-1954)

Bakteriolog i immunolog. Lekarz, którego badania zmieniły medycynę. Odkrywca przyczyn konfliktu serologicznego, za co został nominowany do Nagrody Nobla.

Więcej...

Magdalena Bendzisławska (przełom XVII i XVIII w.)

Była ewenementem w skali całego ówczesnego świata. W pracy używała pijawek, kleszczy i brzytew. Opatrywała rany i usuwała zaćmę W XVII w., gdy zawód ten wykonywali wyłącznie mężczyźni – została chirurgiem pracującym w wielickiej kopalni soli.

Więcej...

Maksymilian Faktorowicz (1872-1938)

Podkłady w płynie i sztuczne rzęsy? To wszystko jego sprawka. Stworzoną przez niego markę kosmetyków zna najpewniej każda kobieta na świecie „Makijaż jest dobry jedynie wtedy, kiedy nie widać, że go mamy; czysta skóra to fundament, na którym buduje się piękno” – mawiał.

Więcej...

o. Maksymilian Maria Kolbe (1894-1941)

Zaprojektował pojazd kosmiczny, założył pismo o milionowym nakładzie, stworzył medialne imperium sięgające Japonii, Chin i Indii. W niemieckim obozie koncentracyjnym Auschwitz zgłosił się, by dobrowolnie oddać życie za współwięźnia.

Więcej...

Maria Czaplicka (1886-1921)

Badaczka ludów syberyjskich, pionierka antropologii w Europie, pierwsza wykładowczyni tego kierunku w Oksfordzie. „W Polsce jest zapomniana, a w Wielkiej Brytanii Marię Czaplicką wymienia się jednym tchem razem z Bronisławem Malinowskim” – podkreśla antropolog dr Łukasz Smyrski.

Więcej...

Maria Skłodowska-Curie (1867-1934)

Przebiła szklany sufit. Była pierwszą kobietą na świecie, która uzyskała tytuł doktora nauk ścisłych. Odkryła dwa pierwiastki rad i polon i jako jedyna dwukrotnie otrzymała Nagrodę Nobla. Jej badania okazały się przełomowe w leczeniu nowotworów. Biografia słynnej badaczki jest lekturą szkolną w… Japonii.

Więcej...

Marian Rejewski (1905-1980)

Nazywany „hakerem stulecia”. Genialny matematyk i kryptolog. „Bardziej przyczynił się do zwycięstwa aliantów nad Hitlerem, niż wszystkie armie” – mówił o nim Jan Nowak-Jeziorański.

Więcej...

Mariusz Zaruski (1867-1941)

Rówieśnik Józefa Piłsudskiego. Z jednej strony konspirator, legionista, ułan, uczestnik walk o niepodległości, z drugiej społecznik, wychowawca młodzieży, pionier polskiego taternictwa i żeglarstwa. Jego życiorys to gotowy scenariusz na film.

Więcej...

Mikołaj Kopernik (1473-1543)

Wszechstronnością nie ustępował Leonardo da Vinci. Matematyk, lekarz, prawnik, ekonomista, tłumacz i strateg wojenny. Do historii przeszedł jako astronom. „Jest najbardziej znanym Polakiem na świecie” – mówił prof. Paweł Wieczorkiewicz.

Więcej...

Mikołaj Rej (1505-1569)

Pisarz, poeta, dramaturg, tłumacz. Pseudonim Ambroży Kurczbok Rożek. Przeszedł do historii jako propagator języka polskiego w literaturze.

Więcej...

Olga Boznańska (1865-1940)

Najwybitniejsza polska malarka okresu Młodej Polski. Nagradzana na świecie impresjonistka. Nieśmiała, wycofana, zdystansowana do świata. „Nie bardzo mylę się w moim sądzie o ludziach, wiem i poznaję ich zalety, ale widzę także bardzo dobrze ich ujemne strony. Jest to może niekorzystne dla mnie i dla nich, ale tak jest” – pisała w jednym z listów do ojca.

Więcej...

Oskar Kolberg (1814-1890)

Niespełniony kompozytor i pianista. Wybitny folklorysta. Niestrudzony zbieracz opisów kultury ludowej. „Ojciec” etnografii i językoznawstwa.

Więcej...

Paweł Jasienica (1909-1970)

Żołnierz Armii Krajowej, dziennikarz, publicysta, pisarz historyczny. Popularyzator dziejów Polski. Zapłacił wysoką cenę za swoje przekonania. Krótko przed śmiercią został zepchnięty na margines życia publicznego, był szkalowany, pozbawiono go prawa publikowania książek.

Więcej...

Piotr Skarga (1536-1612)

Jezuita, teolog, pisarz, kaznodzieja i znakomity polemista. Stał się symbolem kapłana patrioty i przeciwnika reformacji. Mimo że nie przynosiło mu to popularności, nie bał się punktować wad ówczesnej szlachty. 

Więcej...

Pola Negri (22 grudnia 1896/3 stycznia 1897-1987)

Była jedną z największych amerykańskich gwiazd w epoce kina niemego. Gwiazdą Hollywood. Sławną na całym świecie femme fatale. Wielbił ją Charlie Chaplin, kochał Rudolf Valentino. Jako jedenasta osoba w historii odcisnęła swoje dłonie i stopy przy słynnej Alei Gwiazd. Niektóre wylansowane przez nią mody trwają do dziś.

Więcej...

Roman Dmowski (1864-1939)

Zrobił doktorat z „wymoczków włoskowatych”. Odnosił sukcesy jako publicysta. Znał osiem języków. Do historii przeszedł jako wytrawny polityk, dyplomata, jeden z Ojców Niepodległości i ideowy przeciwnik Józefa Piłsudskiego. Walka o suwerenność Polski zaprowadziła go do Tokio, Londynu, Nowego Jorku i Paryża.

Więcej...

Romuald Traugutt (1826-1864)

Polski generał, który przeszedł do historii jako dyktator powstania styczniowego. Utalentowany taktyk, organizator, odważny i konsekwentny przywódca. „Łączył ogromną religijność z poświęceniem dla ojczyzny” – mówił historyk prof. Andrzej Szwarc.

Więcej...

Simona Kossak (1943-2007)

Biolog, profesor nauk leśnych, popularyzatorka nauki. Sama siebie określała mianem zoopsychologa. Kochała rośliny i zwierzęta. Walczyła o nie całe życie apelując o zachowanie resztek naturalnych ekosystemów Polski.

Więcej...

Stanisław Konarski (1700-1773)

Pijar, pedagog i reformator, który „odważył się być mądrym”. Mentor króla Stanisława Augusta Poniatowskiego i założyciel najnowocześniejszej polskiej szkoły.

Więcej...

Stanisław Leszczyński (1677-1766)

W ojczyźnie przylgnęła do niego łatka „nieudolnego polityka”. Nazywany jest „pechowym królem” i „królem-tułaczem”. Tymczasem we Francji stał się synonimem nowoczesnego władcy, a słynna „Wielka encyklopedia francuska” ocenia jego działalność jako „wyjątkową i godną naśladowania”.

Więcej...

Stefan Manczarski (1899-1979)

Wybitny polski radioelektronik, inżynier, konstruktor i uczony. Wynalazca magnetowidu, zafascynowany telepatią. W czasie II wojny światowej skutecznie utrudniał niemieckiemu okupantowi namierzanie polskich radiostacji konspiracyjnych.

Więcej...

Stefan Żeromski (1864-1925)

Prozaik, publicysta, dramaturg. Jeden z najpopularniejszych polskich pisarzy. Niewiele zabrakło, by został noblistą w dziedzinie literatury. Do prestiżowej nagrody nominowany był aż… czterokrotnie.

Więcej...

Tadeusz Kościuszko (1746-1817)

„Za samą szlachtę bić się nie będę, chcę wolności całego narodu” – mówił. Bohater Polski i USA, znakomity dowódca i inżynier wojskowy. Człowiek, który przywiązywał wielkie znaczenie do ideału wolności.

Więcej...

Tadeusz „Teddy” Pietrzykowski (1917-1991)

Przedwojenny wicemistrz Polski i mistrz Warszawy w wadze koguciej. Szczupły i drobny, ale o świetnej technice i fenomenalnej szybkości. W Auschwitz nazywany był „białą mgłą”. Wielokrotnie nokautował dużo większych rywali. Podczas niemal pięcioletniego pobytu w niemieckich obozach koncentracyjnych stoczył około 60 pojedynków. Przyjaźnił się z o. Maksymilianem Kolbem i rotmistrzem Witoldem Pileckim.

Więcej...

Tadeusz Wenda (1863-1948)

Inżynier i projektant, który niewielką rybacką wioskę przekształcił w 120-tysięczne miasto z jednym z najnowocześniejszych w skali Europy portem.

Więcej...

Tamara Łempicka (1898-1980)

„Robię, co chcę i nienawidzę robić tego, co muszę. Moje życie nigdy nie było konwencjonalne” – mówiła. Do 28 roku życia zarobiła milion dolarów. Jej obrazy mają w swoich kolekcjach Barbra Streisand, Madonna i Jack Nicholson.

Więcej...

Tytus Chałubiński (1820-1889)

Profesor medycyny, słynny lekarz, który biednych i najbardziej potrzebujących leczył za darmo. Prekursor klimatolecznictwa. Kolekcjoner minerałów i miłośnik botaniki. Dziś znany jest głównie jako odkrywca Tatr i promotor kultury góralskiej.

Więcej...

Wanda Błeńska (1911-2014)

Jako pierwsza kobieta weszła na szczyt Vittorio Emanuele w Ruwenzori, osobiście poznała krwawego dyktatora Idi Amina i cudem przeżyła atak… hipopotama. Przez ponad 42 lata leczyła w Ugandzie chorych na trąd. Nazywana była „przyjaciółką trędowatych” i „polską Matką Teresą”.

Więcej...

Wanda Rutkiewicz (1943-1992)

Jedna z najwybitniejszych himalaistek wszech czasów. „Nagle do świadomości ludzi dostała się wiadomość, że Polka weszła na Mount Everest. Może dodałam ducha tym, którym go brakowało” – mówiła.

Więcej...

Wincenty Witos (1874-1945)

Niejednoznaczny i skuteczny. Jeden z Ojców Niepodległości. Rolnik, działacz społeczny, polityk ruchu ludowego i premier rządu RP. „Dość już niewoli i poniżenia, dość nędzy i upokorzenia, dość katorgi i więzień, dość krwi i ofiar, dość zemsty i prześladowania (…). Czas ostatni na zmiany, na zmiany wielkie, głębokie i trwałe” – przemawiał do chłopów na rok przed wybuchem II wojny światowej.

Więcej...

Wisława Szymborska (1923-2012)

Poetka, felietonistka, eseistka. Pierwsza polska pisarka, która otrzymała literacką Nagrodę Nobla. Do historii przeszła jej żartobliwa autoironia, ujawniająca się w pisanych z namiętnością moskalikach, limerykach i lepiejach.

Więcej...

Witold Lutosławski (1913-1994)

Rozpoznawalny na świecie kompozytor. Zaliczany do najwybitniejszych twórców XX wieku. Perfekcjonista. „Gdybym chciał wyłączyć z obiegu utwory, których nie uważam za odpowiednio dobre, to musiałbym wyłączyć całą twórczość” – mawiał.

Więcej...

Witold Pilecki (1901-1948)

Z jednej strony harcerz, żołnierz, ułan, konspirator, dobrowolny więzień niemieckiego obozu koncentracyjnego, powstaniec. Z drugiej – społecznik, rolnik-ziemianin, głęboko wierzący katolik, poeta i malarz. „Starałem się tak żyć, abym w godzinie śmierci mógł się bardziej cieszyć niż lękać” – mówił.

Więcej...

Władysław Grabski (1874- 1938)

Polityk związany z Narodową Demokracją, ekonomista, minister skarbu, premier w czasie wojny polsko-bolszewickiej, autor reformy walutowej i gospodarczej, rektor SGGW. Uratował Polskę przed katastrofą gospodarczą i polityczną. Podziękowań się nie doczekał.

Więcej...

Władysław Jagiełło (1352/62-1434)

Wielu historyków uważa go za jednego z najlepszych i najskuteczniejszych polskich władców. Umierając, po 48 latach panowania, pozostawił potężne, największe terytorialnie państwo w Europie.

Więcej...

Władysław Reymont (1867-1925)

Chwytał się w życiu wielu zajęć. Był pomocnikiem dróżnika na stacji kolejowej, czeladnikiem krawieckim, aktorem w wędrownym teatrze, a nawet… nowicjuszem w klasztorze Paulinów na Jasnej Górze. Niezależnie od tego, czym w danej chwili się zajmował, cały czas pisał. Nagrodą za konsekwencję była Literacka Nagroda Nobla przyznana pisarzowi za powieść „Chłopi”.

Więcej...

Włodzimierz Fijałkowski (1917-2003)

Wybitny lekarz, ginekolog i położnik. Znany w Polsce, a także na świecie, jako twórca polskiego modelu Szkoły Rodzenia. Popularyzator wiedzy z zakresu naturalnego planowania rodziny i psychologii prenatalnej. Jego poglądy na życie, małżeństwo i rodzinę ukształtował pobyt w niemieckim obozie koncentracyjnym Auschwitz-Birkenau.

Więcej...

Wojciech Korfanty (1873-1939)

Ojciec Niepodległości. Jeden z najbardziej znanych polityków dwudziestolecia międzywojennego. „Gdyby nie moje starania, to by dziś Katowice nie były polskie” – mówił. W przeprowadzanych na Górnym Śląsku plebiscytach i rankingach, zaliczany jest do najwybitniejszych Ślązaków.

Więcej...

Wojciech Kossak (1856-1942)

Malarz, batalista, współautor „Panoramy Racławickiej”. Nazywany „Sienkiewiczem pędzla” na swoich obrazach uwiecznił m.in. Piłsudskiego siedzącego na Kasztance, umierającego gen. Sowińskiego opartego o armatnią lufę, żołnierzy spod Olszynki Grochowskiej, dziewczynkę – jedno z Orląt Lwowskich – kulącą się z pistoletem w ręku, gdy jej koledzy mierzą do wroga z karabinów… 

Więcej...

Wojciech Oczko (1537-1599)

Doktor filozofii i medycyny. Ojciec polskiej balneologii i wenerologii, nadworny lekarz króla Stefana Batorego. „Ruch zastąpi prawie każdy lek, podczas gdy wszystkie lekarstwa razem wzięte nigdy nie zastąpią ruchu” – mawiał.

Więcej...

Zawisza Czarny (ok. 1370-1428)

Nie tylko świetny wojownik, ale też skuteczny dyplomata. Z jednej strony zwycięzca wielu pojedynków, turniejów rycerskich, uczestnik bitwy pod Grunwaldem, z drugiej delegat na sobór w Konstancji, gdzie miano rozsądzić spór polsko–krzyżacki. Jeszcze za życia stał się symbolem rycerskiego etosu. Pisali o nim Słowacki, Przerwa-Tetmajer, Wyspiański i Sienkiewicz.

Więcej...

Zbigniew Herbert (1924-1998)

Był jednym z najważniejszych polskich poetów XX wieku, punktem odniesienia i symbolem oporu wobec totalitaryzmu. Jego książki zostały przetłumaczone na kilkadziesiąt języków. „Wymyśliłem Pana Cogito, żeby mówił za mnie, bo sam nie bardzo lubię bezpośrednich zwierzeń” – przyznawał.

Więcej...

Zbigniew Religa (1938-2009)

Klął jak szewc, a palił jak smok. Narzucał sobie i innym mordercze tempo pracy. Już za życia stał się legendą polskiej kardiochirurgii. „Miał duszę sportowca, lubił się ścigać” – mówili biografowie Religi Dariusz Kortko i Judyta Watoła.

Więcej...

Zdzisław Beksiński (1929-2005)

Malarz, grafik, fotograf. Jeden z najbardziej rozpoznawalnych polskich twórców na świecie. Jego dziełami inspirowali się m.in. Guillermo del Toro czy Tomasz Bagiński.

Więcej...

Zofia Kielan-Jaworowska (1925-2015)

Odkryła setki dawno wymarłych gatunków zwierząt. Był wśród nich sześciometrowy dinozaur Gallimimus, który zagrał w „Jurassic Park”. Filmy z polską paleontolożką konsultował sam Steven Spielberg.

Więcej...

Zofia Kossak-Szczucka (1889-1968)

Była wybitną, uznaną na świecie pisarką, której książki tłumaczono na wiele języków. W czasie II wojny światowej współzakładała Radę Pomocy Żydom „Żegota”. Pośmiertnie została odznaczona medalem Sprawiedliwy Wśród Narodów Świata. Dziś oskarżana jest o… antysemityzm.

Więcej...

Zygmunt Krasiński (1812-1859)

Poeta, prozaik, dramatopisarz i filozof. Autor „Nie-Boskiej komedii”, zaliczany do trójki polskich wieszczów narodowych. Jego ojcem chrzestnym był sam… Napoleon.

Więcej...
Skip to content