Ignacy Mościcki (1867-1946)

Talenty

  • Architekt
  • Naukowca
  • Społecznik

Profil

Sanacyjny prezydent II RP i bliski współpracownik marszałka Józefa Piłsudskiego z jednej strony. Z drugiej jeden z najważniejszych wynalazców europejskich na początku XX wieku. Człowiek o międzynarodowej pozycji naukowej, który nie miał… wyższego wykształcenia. 

Biografia

Wywodził się z rodziny szlacheckiej z Mazowsza o ugruntowanych tradycjach patriotycznych: dziadek ze strony ojca, Walenty, brał udział w powstaniu listopadowym, a ojciec, Faustyn Walenty, razem z braćmi walczył w powstaniu styczniowym. 

No to bomba! 

Ignacy studiował chemię na politechnice w Rydze. Równocześnie działał w polskich organizacjach socjalistycznych m.in. w „Zecie” i Drugim Proletariacie. Nielegalnie produkował materiały wybuchowe, które miały posłużyć do przeprowadzenia zamachu na warszawskiego generała-gubernatora Hurkę. „Zdecydowaliśmy wtargnąć w mundurach oficerskich w dniu galowym do wnętrza soboru, gdzie gromadziły się najwyższe sfery naszych siepaczy, i salwą bomb ich powitać, ginąc razem z nimi!” – wspominał sam Mościcki. Spisek został wykryty, a wszyscy jego uczestnicy znaleźli się pod czujną obserwacją rosyjskich służb. Przyszły prezydent RP emigrował do Londynu. Nie zdążył obronić gotowej już pracy dyplomowej. Brak formalnego wykształcenia wyższego stanowił w przyszłości niemały kłopot dla Mościckiego przy nominacjach profesorskich czy powoływaniu na katedry uniwersyteckie.

Najpierw był kefir… 

W stolicy Anglii Mościcki nie był w stanie znaleźć jakiejkolwiek stałej pracy. Przez jakiś czas uczył się rzeźbienia w drewnie. Najął się też w zakładzie fryzjerskim, ale drżące ręce sprawiały, że do golenia bród zupełnie się nie nadawał. Podejmował również próby rozkręcenia własnego biznesu – sprowadził kaukaskie grzybki kefirowe i zaczął wyrabiać z nich kefir. Sam zapewniał, że „produkcja okazała się doskonała”, ale na sukces finansowy się to nie przełożyło. Po kilku latach spędzonych w Londynie związał się ze szwajcarskim uniwersytetem we Fryburgu. Specjalizował się w elektrochemii. Świat szykował się już wówczas do wielkiej wojny, wzrastało więc zapotrzebowanie na związki azotowe przydatne w wytwarzaniu materiałów wybuchowych. Posiadając wiedzę w tym zakresie Mościcki podjął pracę w firmie Société de l’Acide Nitrique produkującej kwas azotowy. „Tam opracował oryginalną metodę wytwarzania tej substancji, skonstruował ponadto kondensatory wysokiego napięcia i wdrażał te urządzenia do produkcji. Był również twórcą technologii syntezy cyjanowodoru i wynalazcą wielu patentów przemysłowych” – pisał prof. Włodzimierz Suleja. Sukcesy naukowe przyniosły mu sławę i niemałe pieniądze. Wraz ze współpracownikami założył wówczas Towarzystwo Do Eksploatacji Przypadających Polsce Patentów, którego członkowie, sprzedając licencje na swe wynalazki, wyłączali z nich ziemie Polski po odzyskaniu przez nią niepodległości.

Prezydent, który pozostał uczonym 

W suwerennej Polsce, obok pracy naukowej, zajął się organizowaniem polskiego przemysłu chemicznego. Był m.in. dyrektorem naczelnym Państwowej Fabryki Związków Azotowych w Chorzowie. Po zamachu majowym Piłsudski wysunął jego kandydaturę na prezydenta RP. Zgromadzenie Narodowe powierzyło mu ten urząd większością głosów. Jako głowa państwa realizował linię polityczną Marszałka. „Jako prezydent był zawsze wierny swoim wcześniejszym pasjom. Pozostał uczonym, który interesuje się sprawami nauki. Ale był też praktykiem, co go popychało do zajmowania się życiem gospodarczym. Był opiekunem różnych przedsięwzięć w tej dziedzinie” – mówił prof. Andrzej Hojnowski. Po wybuchu II wojny światowej i sowieckiej agresji, 17 września 1939 r., wspólnie z rządem oraz Naczelnym Wodzem, prezydent Mościcki znalazł się w Rumunii, gdzie został internowany. Zrezygnował z urzędu, który przekazał Władysławowi Raczkiewiczowi. Potem wyjechał do Szwajcarii, gdzie nie znalazł zatrudnienia ani w instytutach, które kiedyś zakładał, ani na uniwersytecie, który uhonorował go doktoratem. Przyjechał prawie bez grosza, musiał więc zarabiać na utrzymanie, pracując nad jonizacją powietrza i nowatorskimi metodami konserwacji żywności.


Brak dostępu do ankiet

Aby wziąć udział w ankiecie musisz posiadać konto oraz musisz być zalogowany.



Skip to content