Biografia

Jej ojcem był król Węgier Ludwik Andegaweński, a matką królowa Elżbieta Bośniacka. Od pierwszych lat życia Jadwiga przygotowywana była do roli władczyni. Szybko nauczyła się czytać i pisać, zgłębiała gramatykę i logikę, a także zaznajamiała się z literaturą i sztuką. Poznawała kolejne języki obce – węgierski, polski, włoski, niemiecki oraz łaciński. W wieku 10 lat 6 października 1384 r. została wyniesiona na tron nie jako królowa, lecz król Polski. Był to pierwszy taki przypadek w dziejach kraju. Dwa lata później poślubiła znacznie starszego od siebie wielkiego księcia Litwy Władysława Jagiełłę, doprowadzając tym samym do unii między państwami i chrystianizacji ostatniego formalnie pogańskiego państwa Europy. „Powojenna historiografia stawia Jagiełłę na równorzędnym królowej, odpowiadającym dualizmowi władzy stanowisku, choć pewne jest, że, w świetle ówczesnego prawa, Andegawenka miała większą niż Jagiełło pozycję w kwestii praw dziedzicznych” – zaznaczał prof. Robert Bubczyk. 

Podejmowała samodzielne inicjatywy 

„Jako młoda władczyni bez wątpienia podlegała presji możnowładców, ale w jej rządach widać sporą samodzielność. Cieszyła się autorytetem z racji tego, że była córką wybitnego króla. Jadwiga szybko opanowała arkana władzy, zaczęła rozumieć na czym to wszystko polega” – wyjaśniał historyk Jerzy Besala. Królowa Jadwiga odegrała istotną rolę w przyłączeniu Rusi do Polski, dowodząc polskim wojskami. Była znana z dyplomatycznych umiejętności, łagodząc konflikty z wrogami naszego państwa. Rozmawiała m.in. z Konradem von Jungingenem, wielkim mistrzem krzyżackim. Przyczyniła się również do zawarcia ugody pomiędzy Władysławem Jagiełłą a jego bratem, księciem Witoldem. „Fenomen Jadwigi polega na tym, że ona do wszystkiego dochodziła bez rozlewu krwi, podczas gdy inni królowie i książęta toczyli krwawe wojny o kawałek ziemi” – twierdził prof. Besala. Jadwiga „niejednokrotnie podejmowała samodzielne inicjatywy, szczególnie gdy chodziło o poparcie polskich roszczeń terytorialnych jej dziedzicznymi prawami. W większości przypadków działania Jadwigi szły w parze z postępowaniem Jagiełły, wzajemnie się uzupełniając” – wskazywał z kolei prof. Bubczyk. 

Odchodziła w opinii świętości

Jadwiga posiada także liczne zasługi dla polskiej nauki i kultury. U boku królowej funkcjonował liczny dwór, wzorowany na węgierskim, gromadzący uczonych, rycerzy, damy, urzędników, duchownych i artystów. Władczyni odnowiła Akademię Krakowską i utworzyła na niej studia teologiczne. Powołała również kolegium przy Uniwersytecie w Pradze. Doprowadziła też do wydania niezwykle cennego Psałterza Floriańskiego – zbioru pieśni religijnych w językach łacińskim, niemieckim i polskim. Sama fundowała wiele kościołów, burs dla studentów, opiekowała się zakonami i szpitali dla ubogich. 8 czerwca 1997 r. została kanonizowana przez papieża Jana Pawła II. „Jadwiga odchodziła w opinii świętości. Nie pozostawiła po sobie spektakularnych cudów, niemniej stanowiła wzór do naśladowania dla ówczesnych kobiet chrześcijańskiego świata” – podkreślał prof. Besala.